Bilimsel bilginin karakteristik özellikleri
Arkadaşlar aşağıda bilimsel bilgi ile ilgili üç önerme var, bu günden itibaren herkesten bu üç önermeye katılıp katılmadığını nedenleri ile birlikte, örnekler vererek detaylı bir şekilde yazmasını istiyorum.
Nedenlerinizi açıklarken internet, kitap, dergi gibi kaynaklardan yararlanmanız gerekiyor, yararlandığınız kaynakları belirtirken, internet adresi, kitap adı v.b. yazmalısınız (son gün Çarşamba, akşam 8).
Bu arada internetten copy-paste yapmayın, bu şekilde yapılan yorumları yapılmamış kabul edeceğim, siz internetten veya kitaptan okuduğunuz bilgilere kendi yorumunuzu katarak blog a yazacaksınız.
Bu süreçte yazdıklarınızla ilgili olarak Kayahan hocanız Blog üzerinden sizleri yönlendirecek, onun öneri ve tavsiyelerine göre yeniden yazmanız gereken kısımları düzelteceksiniz, sonra derste bu yazdıklarınızın detaylı tartışmasını yapacağız.
Bu süreçte yazdıklarınızla ilgili olarak Kayahan hocanız Blog üzerinden sizleri yönlendirecek, onun öneri ve tavsiyelerine göre yeniden yazmanız gereken kısımları düzelteceksiniz, sonra derste bu yazdıklarınızın detaylı tartışmasını yapacağız.
Birde halen blog a hiç girmeyen arkadaşlar var, o arkadaşlar eğer yorum yazmazlar ise bundan sonra dersi takip etmelerine gerek yok.
Birbirinizin yorumlarına mantıklı, cevaplar, eleştiriler yazabilirsiniz (ilerleyen haftalarda bu zorunlu olacak)
Hepinize kolay gelsin...
1- Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde sadece deney ve objektif gözlemler kullanılır
2- Bilim insanları tekrar tekrar deneyler yaparak bilimsel bilgiyi kesin olarak ispatlamış olurlar
3- Eğer iki bilim insanına aynı gözlemler yaptırılırsa bu bilim insanlarının aynı çıkarımları yapması kaçınılmaz olur
1) Bilimsel bilginin oluşum sürecinde deney ve gözlemler sonucundan veriler toplanır. Hipotez kurulur.Tahminler yapılır. Hipotez yanlış ise tekrardan hipotez kurulur. Bu süreçte blimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayalıdır.Bilimsel bilgi objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgidir.Bilimsel bilgi sadece deney ve gözlemlerden oluşmaz bunun yanında akıl da önemli olduğu için birinci önermeye katılmıyorum.(http://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_yöntem).
YanıtlaSil2)ikinci önermeye de katılmıyorum.Kanunlar tekrar tekrar deneyler yaparak ispatlanmış ama çürütülme ihtimali de vardır.
3)iki bilim insanı aynı gözlem yapsalar bile farklı değerlendirme yapıp farklı çıkarımlar yapabilir.(http://www.fizik.net.tr/site/bilimsel-bilginin-gelisimi/
)
Nilcan önermelere katılıp katılmadığını örnekler vererek ayrıntılı bir şekilde açıklanamı istiyoruz. Bu nedenle yazdıklarını biraz daha açıklayarak uzatman gerekmekte. Özellikle 2. ve 3. önermelerin çok kısa. Bu önermelerin hepsini kendi örneklerinle açıklamalısın
Sil2. önerme için bilimsel bilginin bir özelliği de eleştiriye ve değişime açık olmasıdır. Örnek olarak Plüton 2006 yılına kadar gezegen olarak kabul edilmiş . Daha sonra yapılan araştırmalarda bazı kriterlere göre gezegen sınıfından çıkartılmıştır.
Sil3. önerme de bilim insanı çalışmalara başlarken ön yargılarından arınmış olması gerekiyor. Her bilim insanının düşünceleri , yaratıcılıkları farklı olduğu için aynı çıkarımları yapmayabilirler.
Sil1) bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde deney , gözlem ve bunun yanında akıl yürütme yöntemleri kullanılır.
YanıtlaSil2) deney, gözlem ve akıl yürütme ile üretilen bir bilgi bilimsel bilgi havuzuna girebilir ve bu havuza giren her bilgi dünyadaki diğer insanların denetimlerine daima açıktır yanlışlığı kanıtlanan bilgi havuzdan çıkabilir.
3) bilgi üretme süreci tekrarlanabilir olmalı yani bizim deney gözlem ve akıl yurutme yöntemlerini kullanarak bilimsel bilgi diye adlandırdığımız bir bilgiyi aynı yöntemleri kullanarak bir başkasıda üretebilmelidir ve aynı sonuçları bulmalıdır.
Zehra katılıp katılmadığını nedenleri ile birlikte, örnekler vererek detaylı bir şekilde baştan açıklamalısın. Bir cümle ile değil ayrıntılı olarak kendi içinde tartışarak önermeleri açıklamalısın
SilHocam kaynakları eklemeyi unuttum.
YanıtlaSil-http://fiziki10.blogspot.com.tr/2013/10/bilimsel-bilginin-gelisim-sureci.html?m=1
- Bilimsel bilginin oluşum süreci-eba
1.Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde sadece deney ve objektif gözlemler kullanılmaz.Bilimsel bilginin oluşumunda tek bir yöntem yoktur.Bilimsel yöntem ve akıl yürütmeyle bilimsel bilgiye ulaşmak mümkündür.
YanıtlaSil2.Bilimsel bilgide kesinlik diye birşey yoktur.Bilimsel bilgi durağan değildir süreklidir.Yani deneyler tekrar etse bile o bilginin kesinliği ispatlanamaz.
3.İki bilim insanına aynı gözlemler yaptırılırsa o bilim insanları aynı çıkarım da yapabilir farklı çıkarım da yapabilir.
Kaynaklar:
file:///C:/Users/7/Downloads/5000038226-5000053779-1-PB.pdf
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_y%C3%B6ntem
Yağmur katılıp katılmadığını nedenleri ile birlikte, örnekler vererek detaylı bir şekilde baştan açıklamalısın. Bir cümle ile değil ayrıntılı olarak kendi içinde tartışarak önermeleri açıklamalısın. Kendi cümlelerin ile önermeleri tartışmalısın
Sil1.Katılmıyorum.Çünkü bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde sadece deney ve gözlem kullanılmaz..Bunun yanında akıl yürütme,hipotez kurma,yaratıcılık,tahmin yürütme vs etkenler de vardır.Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde bilimsel yöntemler kullanılır.Bilimsel yöntem Fen bilimlerinde, yeni bir bilgi edinmek için kullanılan yaklaşım tarzı, yöntemdir. Örneğin fotosentez deneyinde ışığın bitkinin büyümesine etkisini tahmin etme.
Sil2.Katılmıyorum.Bilimsel bilgide kesinlik diye birşey yoktur.Bilimsel bilgi durağan değildir süreklidir.Yani deneyler tekrar etse bile o bilginin kesinliği ispatlanamaz.Örneğin:Periyodik tabloyu ilk olarak Johan Döbereiner benzer kimyasal özelliklerine göre sınıflandırmıştır.Daha sonra Newlands oktav kanunuyla elementleri tekrar sınıfladı.Son olarak şu an kullandığımız elementlerin artan atom ağırlıklarına göre sınıflandırılması Dimitri Mendeleyev tarafından bulunmuştur.Fakat önceki zamanlardaki yasalarda doğru kabul edilmiştir.Bu da bilimsel bilginin değişebilir gelişebilir ve sürekli olduğunun bir göstergesidir.
3.Katılmıyorum.İki bilim insanına aynı gözlemler yaptırılırsa o bilim insanları aynı çıkarım da yapabilir farklı çıkarım da yapabilir.Farklı çıkarımlar yapması çeşitli hatalardan kaynaklanabilir.Bu hatalar gözlemcinin hatası,gözlenenin hatası,kullanılan materyalin hatası,ortamdan kaynaklanan hatalar olabilir. Örneğin sıcaklıkla ilgili aynı deneyi deney yapan iki bilim insanından birinin termometresi bozuk olup sıcaklığı farklı ölçebilir. Ya da bilim insanlarından birinin o an dikkatsiz olmasından kaynaklanan bir hata olabilir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Periyodik_tablo
Silhttps://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_y%C3%B6ntem
1)Bilimsel bilgi:bilimsel yöntemlerle elde ettiğimiz bilgidir. Mantık, dil, deney ve gözlem ile üretilir. Nedensellik ilkesinden dolayı olgular üzerinde hipotezler üretiriz ve deneylerle sınarız. Hipotezlerden yola çıkarak tahminlerde bulunuruz. Tahminlerimiz deney ile sınandıktan sonra tutarlı değil ise hipotez değiştiririz. Eğer tutarlı ise kuram (teori) olur. Sadece deney ve objektif gözlemler yeterli olmayacaktır. Deney sonuçları ve objektif gözlemler de her zaman doğru olmayabilir.
YanıtlaSilKaynak :tr.wikipedia.org/wiki/Bilgi
bilimselbilgi.nedir.com/#ixzz47JqCFIcr
2)Bilimsel bilgi eleştiriye açıktır. Aksine kanıt gösterildiğinde bilimsel bilgi geçerliliğini kaybedebilir. Her bilimsel bilgi için deney yapılamaz. Örneğin :insan bilimlerinden biri olan tarih deney yoluyla gözlenemez. Hipotezimiz yanlışsa tekrar tekrar yapılan deneyler doğru sonuç vermeyecektir.
3)Gözlem:Duyu organlarıyla veya duyu organlarının hassasiyetini arttıran araç ve gereçlerle objelerin veya olayların incelenmesidir.
Gözlemler kişiden kişiye, ortamdan ortama ve kullanılan araç ve gereçlere göre değişebilir. Çıkarım verilere dayanmak zorundadır. Neden-sonuç ilişkisini içerir. İki bilim insanının bilgi birikimi, eğitimi, sosyo-kültürel yapısı aynı olmayabilir. Bu yüzden yaptığı açıklamalar ve vardığı kanılar farklı olabilir. Fakat iki bilim adamı aynı sonucu da çıkarabilir. Aynı teoriyi yakalayabilir.
Hande birinci önermeni örnek vererek biraz daha açabilir misin? Ayrıca bilimsel bilgi sence her zaman hipotezden yola çıkarak tahminler yapar ve bunları sınar mı yoksa başka yollar da var mıdır, varsa nelerdir?
Silİkinci önermende geçen deney kelimesi ile sence ne anlatılıyor? Ayrıca bu önermeye katılıp katılmadığını net olarak belirtip nedeni de yazar mısın?
Üçüncü önermede sence farklı çıkarım elde edilmesinin sebepleri neler olabilir?
Merhaba hocam
Sil1)Örnek olarak Michelson-Morley deneyini düşünebiliriz.Deney genel olarak eter teorisine karşı en büyük kanıt olarak düşünülür. Deneyin asıl amacı Eter maddesinin var olduğunu deneysel olarak kanıtlamaktı. Amacın olumlu yönde olmasına rağmen deney olumsuz sonuçlandı. Doğa bilimlerinin hipotezlerden yola çıkarak tahminlerde bulunduğunu düşünüyorum.Çünkü hipotez probleme sunulan geçici çözüm yoludur.Hipotezlerin doğruluğu için sınarız.Örneğin;kanserin sebebi sigaradır dersek bu çürütülebilir.Desteklenmediği zaman değiştirilir.Formel ve İnsan bilimi için hipotezler kurulmayabilir.Formel bilimler yalnızca düşüncede olan soyut objeleri konu alırlar. Bu bilimlerin konuları doğada yoktur. Bu nedenle onları deney yöntemiyle incelemek mümkün olmayacaktır.
KAYNAK:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Michelson-Morley_deneyi
http://www.dersimiz.com/ders_notlari/Bilgi-ve-Bilgi-Turleri-oku-21696.html
2) Deney;Bilinmeyen bir şeyi bulmak,bir ilkeyi,bir varsayımı sınamak amacıyla yapılan eylem veya işlemdir.
Verdiğim örnekten yola çıkarsam tarih bilimi olaylara ve belgelere dayanır.Örneğin;İstanbul'un fethi deney yoluyla gözlemleyemeyiz.Deneylerde hata yapma payı vardır.Bu önermeye katılmıyorum.Çünkü bilimsel bilgi değişebilir.
3)Bilim insanlarının bilgi birikimi,eğitimi,sosyo-kültürel yapısı,yaratıcılığı farklı olması nedeniyle farklı çıkarımda bulunabilirler.
1. Bilimsel yöntemler ile elde ettiğimiz bilgilere bizler bilimsel bilgi diyebiliyoruz. Bu bilimsel bilgiye ulaşmak için akıl, deney ve gözleme dayanarak bir şeyler elde edebiliriz. Bu bilgiler sınırlı bilgiyi ele alan bilgilerdir. Bilimsel bilgiler objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgilerdir. Yani bilimsel bilginin oluşumunda yalnızca deney ve objektif gözlemler değil, bunların yanında akıl, gözleme, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık olmaları da gereklidir.
YanıtlaSilhttp://www.turkcebilgi.com/bilimsel_bilgi
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_bilgi
2. Kesinlik olduğunu düşünmüyorum. Bilimsel bilgi zaman geçtikçe değişebilir. Yeni şeyler eklenebilir veya çıkartılabilir.
3. Aynı gözlemlerin yaptırılması aynı sonuçlara varılmasını nitelemez. Kişilerin düşünce farklılıkları gözlem sonuçlarını değiştirebilir. Tabi ki asla aynı sonuçlara varamazlar diye bir şey söyleyemeyiz. Her iki ihtimali de göz önünde bulundurmamız gerekir.
Melek 2. ve 3. önermeni örnek vererek baştan açıklayabilir misin. Kendi cümlelerinle ve örnekler vererek
Sil2. bir hipotezin deneyler ile tekrar tekrar denenmesi sonucu aynı sonuçlar elde ediliyor ise bu sonuçlar kesin olarak kabul edilebilir fakat yıllar geçtikçe teknolojik değişikliklerin yeni şeylerin bu bilgileri değiştirebileceğini düşünüyorum.
Sil3. Bilim insanları farklı kesimlerde yaşamış olmaları farklı kültürlere sahip olmaları düşüncelerinin farklı olmalarına sebep olabilir.
1.Katılmıyorum. çünkü... öncelikle bilimsel bilgiyi diğer bilim türlerinden ayıran özellik,bilimsel olan araştırma yöntem ve teknikleri kullanarak elde edilmiş olmasıdır.yani bilimsel bilgi bilimsel yöntemlerle elde edilen bilgidir. bu bilimsel yöntemler ise sadece deney ve gözlemler değil buna ek olarak akıl yürütme yöntemi de vardır.örneğin matematikte karşılaştığımız bir problemin sonucuna akıl yürüterek varılabilir.kişinin bilgi birikimi sonuca varışta farklılık oluşturur.
YanıtlaSil2.Katılmıyorum. Bilimsel bilgi zamanla değişebilir. Her gecen gün doğada olan yeni yeni şeyler olaylar kabul edilen bilimsel bilgiyi değiştirebilir.
3.Katılmıyorum.Çünkü iki bilim insanının birikimi birbirinden farklı olabilir. bu yüzden gözlemden çıkarımları farklı olabilir.
kaynakça: moodle.baskent.edu.tr/mod/resource/view.php?id=47215
eodev.com
https://eksisozluk.com/bilimsel-bilginin-olusum-sureci--
Evin birinci önermende farklı bilimsel yöntemlerden bahsetmişsin. Nedir bu farklı bilimsel yöntemler, nasıl çalışırlar?
Sil2. ve 3. önermeni ise örnekler vererek ve kendi cümlelerinle baştan açıklamalısın. Buna ek olarak Kaynakça da ekşi sözlük gibi kaynakları da kullanmamalısınız
1. soruda örneğin sanatsal bilgide hayal gücü işin içine girer.bilimsel yöntemler ise sanatsal bilgide olduğu gibi diğer bilgi türlerinden farklı olarak akıl yürütme deney ve gözlemler kullanılır.
Sil2. soruda ise örneğin darwinin görüşü şu an günümüzde geçerli olmamaktadır bununla beraber bilim eleştiriye açık ve kesinliği her zaman yoktur.
3.soruda ise bilim insanlarının bilgi birikimleri yaratıcıkları ve ilgi alanları farklı olabilir. örneğin ünlü bir din felsefecisiyle ünlü olan bilim felsefesi düşünürünü aynı gözleme tabi tutarsak ikisinin çıkarımları mutlaka farklı olacaktır
Merhabalar hocam;
YanıtlaSil1. Birinci önermeye tam katılmıyorum. Çünkü bilimsel bilgi, teknik bilgiden farklı olarak uygulama bilgisi değil, teorik bilgidir ve bilimsel yöntemlerle elde edilen objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgidir. Ayrıca bilimsel bilgi dil, mantık ve gözlem ile üretilir. Bilimsel yöntem ise deney gözlem ve akla dayalıdır. Yani sadece deneye dayanmaz ya da objektif olmaz, tümüyle incelenmeli ve araştırılmalıdır.
(http://bilimselbilgi.nedir.com/) (https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_bilgi)
2.İkinci önermeye katılmıyorum. Çünkü bilimsel bilgi her zaman kesin değildir. Bilimsel bilgi sürekli, tutarlı ve eleştiriye açık olmalıdır. Biz deneyleri ne kadar tekrar etsek bile bilginin kesinliğini ispatlayamayız. Bu yüzden doğru düşündüğümüz bilgilerin ileride çürütülme ihtimalini de düşünmeliyiz.
(http://bilimselbilgi.nedir.com/)
3.Öncelikle biz bu bilim adamlarının gözlem yaparken bulunduğu ortam koşulları, kendilerinin gözlem yaparken ki hata payını, kullandıkları araç ve gereçlerinde bir sıkıntı çıkması durumunda farklı çıkarımlar elde edebilirler. Bir başka neden ise bu bilim insanlarının gözlem yapmadan önceki gözlem ile ilgili daha önceki bilgilerine göre de değişebilir. Örneğin; yapılacak gözlemde bu konuyla çok uğraşmış ve araştırmış bir bilim adamı ile buna göre daha az bilgili bir bilim adamının düşünceleri ve gözlemleri biraz daha farklı olabilir. Sonuç olarak bu önermeye katılmıyorum.
Birici önermede söylediğin bilimsel bilginin objektif olmasını biraz daha açıklar mısın? Ayrıca ilk iki önermen örnekler vererek daha da geliştirmelisin. Bu hali ile ilk iki önermende de örnek yok, örnek eklemelisin.
Sil3. önermende bilim insanlarının farklı çıkarımlar yapmasını alet hatası ve bilim insanlarının bilgi farkına bağlamışsın. Sence çıkarımların farklı çıkmasının sebepleri bunlar ile kısıtlı mı yoksa başka sebepler de var mıdır?
Hocam objektif olmak duyguları işe karıştırmamak, nesnel davranmak yani hiçbir yanı tutmamak, kararını yan tutmadan, önyargısız oluşturmaktır.Bilimsel bilgi de böyle olmalıdır.Yoksa tam oturtulmuş bilgiye ulaşmak çok zor olur.2.önermeye örnek olarak;Einstein 1915 yılında Newton'un zaman her yerde aynıdır teorisine karşılık özel görelilik kuramını geliştirmiştir.
Sil3.önerme de ise aslında tek bunlarla sınırlı değildir.Örneğin belli bir dönemde yaşayan (eski ya da yeni) o zamanlardaki siyasi olaylar,din gibi şeylerde etkili olur diye düşünüyorum.
Arkadaşlar genel olarak herkese benzer şeyler yazmk durumunda kaldım. Öncelikle yukarıda hocanın yazdığı metni lütfen dikkatli okuyunuz. Pek çok arkadaşımız örnek vermeden açıklama yapmış. Sizden beklentimiz örnekler vererek önermeleri KENDİ kelimeleriniz ile açıklamanızdır. Ayrıca arkadaşlarınızın önermelerine de katılıp katılmadığınızı belirterek bir tartışma ortamı da oluşturmalısınız
YanıtlaSilmerhaba hocam..
YanıtlaSil1) Bilimsel bilginin oluşturma sürecinde sadece deney ve objektif gözlemler kullanılır dediği için katılmıyorum.. çünkü bilimsel yöntem akıl deney ve gözleme dayalıdır. bilimsel bilgi objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgidir.
2)katılmıyorum..deneylerin tekrar edilmesi o bilginin kesin olduğu anlamına gelmez.çünkü bilimsel bilgi sürekli değişir gelişir.. deneyin aksi gösterildiği zaman bilimsel bilgi geçerliliğini yitirebilir.
3)katılmıyorum.. aynı gözlem yapsalar da çıkarımları aynı olamaz çıkarım zihnin sonuç çıkarmasıdır her insanın zihni ( düşüncesi, yorumu, yaratıcılığı) aynı olmadığı için çıkarımları da farklı olur.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_bilgi
http://www.kisacabilginedir2016.com/bilimsel-bilgi-nedir-ozellikleri-nelerdir.html
https://www.uludagsozluk.com/k/%C3%A7%C4%B1kar%C4%B1m-yapma-bilimi/
Ayşe 3 önermeni de bize örnekler vererek açıklar mısın tekrardan?
Silİkinci önermende bilimsel bilgi sürekli değişir demişsin, bu süreci bize anlatabilir misin?
merhaba hocam..
Sil2) Bir dönemde bilimsel olduğu kabul edilen bilgi başka bir dönemde bilimsel bilgi kabul edilmeyebiliyor ya biraz değişime uğruyor ya da tamamen çürütülebiliyor bu da teknolojinin gelişmesi yeni bilgilerin ortaya çıkmasından kaynaklanabiliyor..
3) örneğin anaksimandros dünya bir küredir ve hareket etmez demiştir nicolaus copernius ise dünyanın kendi ekseni etrafında günde bir kere güneşin etrafında yılda bir kere döndüğünü iddia etmesi... bu şekilde aynı konu üzerinde farklı çıkarımlar yapmışlardır..
İyi geceler Hocam,
YanıtlaSil1.Katılmıyorum. Çünkü ; bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde sadece deney ve objektif gözlemlerden yararlanılmaz,yeterli değildir.'Bilimsel bilgi oluştururken' deney ve gözleme ( örneğin : Kepler teleskopla gözlem ) ek olarak akıl,merak duygusu,araştırma isteği,hipotezlerin kurulması , problem çözme yeteneği, yaratıcı hayal gücü ( bilim insanları ile biz aynı hayal gücüne sahip değiliz, onlar hem farklı düşünüp ( örneğin: Einstein düşünce deneyleri ) hem de adamlar bu üstün,yaratıcı düşünme becerilerini hayata geçirebilmektedirler.Bu bilgileri ve deneyimleriyle birlikte bilimin oluşum sürecine katkı sağlamaktadırlar. Bilim insanları durağan değillerdir , çünkü bilimsel bilgi üretme süreci durmaz ve asla durmayacaktır. Yani bilimsel bir bilginin oluşum evrelerinde belli süreçler vardır. Bunlar dünya görüşü,gelenek,yöntem,adlandırmadır. İlk olarak bir dünya görüşü vardır. Sonra bilgiler gelenek haline geliyor ve belli yöntemlerle sistemleştirilip düzenleniyor. En son ise bu disipline ad verilmektedir. Bunların hepsi de bilimsel bilginin oluşturulma sürecine katkı sağlamaktadır. Bilimsel bilgi böyle oluşturulmaktadır.
2.Katılmıyorum. Çünkü bilimsel bilgide kesinlikten bahsedemeyiz. Bilimsel bilgiyi bilim adamı üretir. İnsan ürünü olan hiçbir şeyin değişmeme lüksü yoktur. Biz o yüzden bilimsel bilgide kesinlikten bahsedemeyiz.Örneğin Batlamyus dünya merkezli evren modelini savunmuştur ve bu düşünce yıllarca kabul görmüştür fakat bilimin gelişmesiyle modern astronominin kurucusu Kopernik günmerkezli evren modelini savunmuştur ve Batlamyus'u yanlışlamıştır.
Yani bilimsel bilgi değişebilmektedir ve kesinlik yoktur. Bu konuda bilim insanı Biruni şöyle demiştir; ''Ben herkesin kendi çalışmasında yapması gerekeni yaptım: Öncelerinin başarılarını minnettarlıkla karşılamak,onların yanlışlarını ürkmeden doğrultmak,kendisine gerçek olarak görüneni gelecek kuşağa ve sonrakilere emanet etmek'' .Biz bilimsel bilgiye ulaşırken en gerçeğe en doğru kabul edilene ulaşmaya çalışırız.
3.Katılmıyorum.İki bilim insanına aynı gözlemler yaptırılırsa bu bilim insanlarının aynı çıkarımları yapması beklenemez.Bilimde objektiflikten ( tarafsızlıktan ) bahsedemeyiz, çünkü en önemli sebebi farklı bakış açısıdır,bilim insanlarının ilgileri,yetenekleri,yaşadıkları dönem,hazırbulunuşluk düzeyleri bilim insanlarının farklı çıkarımlar yapmasına neden olmaktadır.
KAYNAKÇA:
-Fuat SEZGİN ( Bilim Tarihi Sohbetleri )
-Cemal Yıldırım ( Bilimsel Düşünme Yöntemi )
-Prof.Dr. Ahmet Hamdi İSLAMOĞLU ( Bilimsel Araştırma Yöntemleri )
-Bilim Tarihine Giriş
-http://www.evrimagaci.org/makale/6 ( Bilimsel Yöntem )
Saygılar hocam...
Merhaba hocam;
YanıtlaSil1-(KATILMIYORUM) Öncelikle bilimsel bilgi oluşturma sürecinde sadece deney ve objektif gözlemler kullanılmaz.Evet, bunlarda bir yöntemdir bilimsel bilgi oluşturmada ama bu yöntemlerle bununla sınırlı değildir ve her bilimsel bilgide deney ve gözlemde yapılmaz.Örneğin; Felsefe bilim dalında deney ve gözlemi yapamayız, bu yüzden başka yöntemler kullanmamız gerekir.Aslında genel olarak ele alırsak konuyu bilimsel bilgi oluşturmada dil ( dil, yalnızca bir iletişim aracı değil, düşünmenin ve bilgi üretmeninde ''olmazsa olmaz'' aletidir), mantık, akıl yürütme (tümdengelim), tümevarım yöntemlerini kullanırız.Yani farklı yöntemler kullanırız ve bu her bilimsel bilgi için değişir.Örnek verecek olursak matematiksel bilimlerde akıl yürütme yani tümdengelim yöntemini kullanarak bilgilerin doğruluğunu ispatlarız; fizik, kimya, biyoloji gibi bilimlerde de tümevarım yöntemini kullanırız yani deney ve gözlemleri kullanarak bilginin doğruluğuna ulaşırız.Eğer sizin kurduğunuz cümle de ''SADECE'' olmasaydı veya deney ve gözlemlerde bilimsel bilgi oluşturmanın yöntemlerindendir deseydiniz doğru kabul edecektim :)
2-(KATILMIYORUM) Bilim insanları tekrar tekrar deney yaparak bilimsel bilgiyi kesin olarak ispatlamıştır diyemeyiz.Öncelikle ''Kesin'' kelimesini bilimsel bilgi için kullanamayız çünkü hiçbirşey kesin değildir.''KESİN'' kelimesi yerine GEÇERLİDİR'' diyebiliriz.Yani doğruluğunu o günün şartlarında kabul ettiğimiz şeyler bizim için geçerlidir.Bu yüzden kesin demek değil de ''GEÇERLİDİR'' demek daha doğru olacaktır.Hayatta herşeyin değiştiği gibi bilimsel bilgilerde zaman geçtikçe değişiyor ve geçerliliğini yitiriyor.Örnek verecek olursak; Biyolojide eski zamanlarda ''KENDİLİĞİNDEN OLUŞ GÖRÜŞÜ'' vardı ve bu görüş 1800 lü yıllara kadar kabul görülen yani o yıllara kadar geçerli olan bir görüştü.Daha sonra Redi ve Pastör tarafından bu görüş çürütülmüştür ve geçerliliğini yitirmiştir.Günümüzdede bu görüş geçerli değildir.Yani burada ''KESİN'' kelimesini kullandığınız için size katılmıyorum
3-(KATILMIYORUM) İki bilim insanına aynı gözlemleri yaptırdığımızda aynı çıkarımları elde etmeyebilirler.Bu insanların özelliklerini dikkate aldığımızda; hazırbulunuşluk düzeyleri, hayal güçleri,ilgi ve yetenekleri v.s gbi özellikleri farklı olduğundan yani OLAYLARA BAKIŞ AÇISI farklı olacağından aynı çıkarımlarda bulunmayabilirler.Örnek verecek olursak; elimizde bir bardak su var diyelim içine de bir parça buz atalım ve buz eriyinceye kadar iki bilim insanı gözlemlesin, sonucundada bir bilim insanı ERİME olayının , diğeride Suyun hacminin arttığının farkına varsın yani bunları bulmuş olsunlar. Bu örnekte de gördüğümüz gibi aynı gözlemi yapsalar bile bakış açıları farklı olduğundan farklı sonuç çıkarabilirler, yorumlamaları farkı olduğu için.
Kaynakça: 1.soru için; baskent.edu.tr
Diğer sorular kaynakçam:Benim :) :)
İYİ AKŞAMLAR, SAYGILAR HOCAM ....
Tanyeli peki birinci önermedeki deney sözcüğünden tam olarak ne anlıyorsun açıklayabilir misin biraz daha?
Sil3. önermede bilim insanlarının olaylara bakış açısının farklı olduğunu söylemişsin, bu farklılığın sebebi sence neler olabilir?
Tekrardan Merhaba Hocam;
Sil1.önerme için; bilim insanları bir problem durumuna önce hipotez kurarlar, bu hipotezleri deneyerek ( yanlışlayarak) test ederler ve bunun sonucunda hipotez doğru ise teori olur v.s. Bilimde deney; bilimsel bilgi oluşturmada bir yöntemdir. Deney demek sadece laboratuarda gözlemlediğimiz olaylar değildir, test edilebilirlik ve daha bir çok şeyi içinde barındırır.
3.Önermemde ise bilim insanlarının olaylara bakış açısından kastım; Olayları farklı yorumlama , kendince yorumlama.Buda bilim insanlarının özelliklerinin farklı olmasından dolayı.Bilim insanlarını farklı kılan özelliklerin başında; hayal güçleri, yaratıcılıkları,sezgiler, hazırbulunuşluk düzeyler, ilgi ve yetenekleri v.s. sayabiliriz.Bunların dışında bilim insanlarının farklı bakmalarının başka etmenleri de vardır bunlar ; İnançları, yaşadığı dönemdeki sosyal-kültürel etmenler, tarihi felsefi yaklaşımlar, dil, mantık v.s. sayabiliriz.Hiçbir insanı bir diğerine tam anlamıyla benzemez ve buda herkesin kendine göre farklı bakış açısının olduğunu gösterir ( Bu yazdığım etmenler v.s. ler doğrultusunda )
merhaba hocam..
YanıtlaSil1) katılmıyorum. öncelikle bilimsel bilgi, bilimsel yöntemler ile elde edilen bilgidir. bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde SADECE deney ve gözlem kullanılmaz.bilimsel yöntemler akıl, deney ve gözlemlere dayanmaktadır.bir bilginin bilimsel olması için yöntemsel olması gerekir. bilimsel bilgi objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgidir. bilimsel bilginin üretilmesinde hayal ve yaratıcılık da çok önemlidir. bu nedenle (yaratıcılık ve hayal) bilimin; atom, kara delik, gen, öğrenme gibi kavramları gerçeğin kopyaları olmaktan daha çok işlevsel teorik modellerdir.her bilim dalında deney ve gözlem kullanılmaz mesela tarih biliminde deney ve gözlem yapılamıyor. bu nedenle bilim insanları bilim yaparken farklı yöntemleri de kullanıyor.
2)katılmıyorum. bilim insanları tekrar tekrar deney yapınca bilimsel bilgi kesinlik kazanmaz çünkü zaten bilimsel bilgi objektif ve eleştiriye açıktır ve sürekli değişir.bilim hiç bir zaman tarafsız gözlemlerle başlamaz. bilimsel bilgi aksine kanıt gösterildiği zaman geçerliliğini yitirebilir.
3)katılmıyorum. gözlemler, insan duyuları ya da çeşitli araçların yardımıyla elde edilir. Çıkarımlar ise, bu gözlemlerin yorumlarıdır. Bilim insanları bir problemin çözümünde aynı gözlemi yapsalar bile olaya ilişkin açıklamaları farklı olabilir; çünkü her birinin almış olduğu eğitim, sosyo-kültürel çevresi, yaratıcılığı ve hayal gücü birbirinden farklıdır. her bilim adamı olayları kendi fikir ve düşüncelerine göre yorumlar ve değerlendirir.bu nedenle aynı gözlemi yapan bilim adamları farklı çıkarımlar yapması mümkündür.
kaynakça:
tr.wikipedia.org
uludağsozlük.com
bilimselbilginedir.com
turkcebilgi.com/bilimsel_bilgi
Arize birinci önermedeki farklı bilimsel yöntemleri biraz daha açabilir misin? Ayrıca bilimsel yöntemi kendi kelimelerinle tanımlayabilir misin?
Sil2. önermende bilimsel bilginin değişimine bir örnek verebilir misin?
Merhaba hocam
YanıtlaSil1) Bu önermeye katılmıyorum .Çünkü objektif ve deney yanında akla, mantığa, sezgiye , duyumada ihtiyaç vardır. Fakat bunlar kişiden kişiye değişir. Örneğin bir insan bir şeyi merak eder onunla ilgili akıl yurutür deney - gozlem -araştırma yaparak bilgiye ulaşır
2)Bu önermeye katılmıyorum . bilimsel bilgide kesinlik yoktur eleştiriye açıktır .tekrar tekrar deneyler yapılmasıyla bilimsel bilginin güvenirliliği ve geçerliliği artırılabilir. Örneğin batlamyus zamanında dünya merkezli evren modeli geçerliydi bu model gelistirilerek kopernik bugünkü güneş merkezli evren modelini ortaya atmıştır
3) Bu önermede kararsizim çünkü iki bilim insanı aynı gözlemi yaptiklari zaman aynı çikarimda bulunabilir ve farkı çikarimdada bulunabilirler . Her bilim insanının olaylara bakış açısı , problem çözme yeteneği ,bilgi birikimi,zekası yaratıcılığı ,hayal gücü , yaşam tarzı , sezgileri , araştırma ruhu, kültürel yapısı, aile yapısı vb durumlar aynı değildir. Örneğin elmanın ağaçtan düşmesini herkes gözlemler fakat bunu herkes yerçekimi olarak yorumlayamaz.
Kaynakça:
-tr.wikipedia.org
-internetten pek araştırma yapmadım kendi fikirlerimi ve bilgilerimi yazdım
İyi günler hocam
Neslihan birinci önermene örnek verebilir misin?
Silİkinci önermende tekrarlı deneyler bilimsel bilginin güvenirliğini ve geçerliliğini arttırır derken ne kast ettin?
Merhaba hocam
YanıtlaSil1.Bu önermeye katılmıyorum.çünkü bilimsel bilgi deney ve gözlemlerin yaninda kavram,sezgi,yargi ve akil da kullanilir.
örnağin;günlük hayatta yaptiğimiz etkinlikler(sinema,oyun,tv vb)ve bu sirada gerceklesen tüm insan iliskileri yeni bir bilimsel bilginin olusturulmasi surecinde etkili unsurlardir.yani bilimsel bilgi nin olusma sureci sadece birkac sarta degil bircok sarta baglidir
2.Katilmiyorum cunku deneyler surekli yapilsa bile kesin bir sonuca varilmaz sadece bilginin guvenirlik derecesini arttirabilir.örnegin Kopernik deneyler sonucu güneşin merkezde oldugunu ortaya atmıstır. Ancak daha sonra yapilan deney ve gözlemler sonucu güneşin merkezde degil aslinda evrende bir yildiz oldugu anlasilmistir
3.iki bilim insani ayni gözlemleri yaparak tamamen farkli veya tamamen ayni cikarimlara ulasir diyemeyiz çünkü farkli bilim insanlarinin kendine özgü farkli bakıs açisi bilgi birikimi yaşam biçimi yaşadigi çevre(ortam) hayal gücü yaraticiligi bu cikarimlarin ortaya cikmasinda etkili olur
örnegin; archimed suyu gözlemleyip kaldirma kuvvetini bulabilirken baska bir bilim insani ayni gözlemi yapip ayni çikarimi yapamayabilirdi.
kaynakça
vikipedi
bilimselbilgindedir.com
Mehmet 3. önermede bilim insanlarının gözlemler sonucunda farklı çıkarımlara ulaştığını söylemişsin, peki bu durumda bilim insanları pek çok konuda ortak kanıya varmayı nasıl başarıyorlar?
SilMerhaba hocam
SilBilim insanları çıkarımları farklı olsa da nesnelliği hedefler ve öznelliği en aza indirecek mekanizmaları bulurlar
Bilim değişmez değildir sürekli gelişen ve değişen bir süreçtir. Teknoloji ve bilgi düzeyindeki ilerlerleme yeni bulgularin ortaya çıkması,eski bulguların yeniden yorumlanmasi ve sosyokültürel faktörlerin etkisiyle değişebilir.
örneğin;1960 lara kadar bitki aleminde incelenen mantarlar,günümüzde ayri bir alem ile temsil edilmektedir.
Merhaba Hocam
YanıtlaSil1 – Katılmıyorum. Çünkü bilimsel bilgi oluşturma sürecinde öncelikle bir problem belirlenir, problem ile ilgili veriler toplanır, verilere uygun hipotez kurulur, hipoteze dayalı tahminlerle kontrollü deneyler yapılır ve daha sonra deney ve gözlemler hipotezi doğrularsa hipotez gerçeklik kazanır. Böylece bilimsel bilgi oluşturma süreci tamamlanır. Sadece deney ve objektif gözlemler kullanılmaz. Ayrıca bilimsel bilgi objektif değildir. Bilgiden yola çıkarsak ‘özne ile nesne arasında ki ilgi bağı olduğundan’ yani işin içine özne girdiğinden objektifliğini yitirir.
2 –Katılmıyorum. Çünkü bilimsel bilgide kesinlik yoktur. Bilimsel bilgi eleştireldir ve birikerek ilerleyen bilgi türüdür. Yeni gözlemler elde edildikçe var olan bilimsel bilgiler sürekli gözden geçirilir, sorgulanır, geliştirilir veya değiştirilebilir. Bu nedenle bilimsel bilgi değişime açıktır.
3- Katılmıyorum. Çünkü bilim adamları çıkarımlarında hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını kullanırlar. Bundan dolayı her bilim adamının hayal gücü ve yaratıcılıkları aynı değildir. Bulundukları sosyal ve kültürel çevreden de etkilenerekten ön bilgileri değişmektedir. Bu nedenle aynı verileri farklı şekillerde yorumlamaları kaçınılmazdır.
Kaynakça
-http://www.baskent.edu.tr/~tkaracay/etudio/ders/math/topology/odev/BilimselBilgi.html
http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/5000078593/5000072814
http://kisi.deu.edu.tr/ozkan.tutuncu/BiliminDogasi.pdf
Hatice tüm bilim disiplinleri birinci önermede bahsettiğin gibi mi araştırma yapar?
Silikinci önermene örnek verebilir misin?
merhaba hocam
Sil1-Hayır.Çünkü 'tüm bilim disiplini' içinde birçok (iletişim , ekonomi , tarih , sosyal , eğitim , hukuk , felsefe , psikoloji... vb) bilimleri barındırmaktadır. Örneğin : psikolojiyi ele alırsak insan sadece mantığıyla değil duygularıyla da karar verdiğinden kesinlik söz konusu değildir. Bundan dolayı da bu yöntem psikoloji biliminde kullanılmaz. Benim söylediğim daha çok fen alanında kullanılan bir bilimsel yöntemdir.
2-Örneğin: maddenin en küçük yapıtaşı atomken bunu parçalayarak atom altı parçacıkların bulunması olabilir.
Merhaba Hocam
YanıtlaSil1)Bilimsel bilgi, bilimsel yöntemler ile elde edilen bilgidir. Bilimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayalıdır.Tanımımızdada görüldüğü gibi deney ve gözlem haricinde akılda gereklidir ki objektif olabilmesi için en önemli şarttır. Çünkü her insan farklı düşüneceğinden ulaşacağı bilgi farklı olabilir. Örneğin suyun kaynamasının atmosferde farklı olmasını sonuçta deney ve gözlem yanında insanoğlu akıl yürüterek ulaşmıştır. O yüzden ben katılmıyorum.
2)Öncelikle insanlar gözlem yapar bu gözlemleri deneylere döker ve o deneyi hatasız tam sonuç bulabilmek için tekrar tekrar yapar ve sonucundada kesin değiştirilemez olan yasalara ulaşır yani kanunlara. Bilimseel bilgi nesnel olmak zorunda değildir yai herkes tarfından kabul edilmeyeblir aksine zamn geçtikçe değişebilir.Örneğin türkçede deney olmaz ama zamanla bazı bilgiler değiştirilip yarine yenileri gelebilir. Gözlemlerimiz doğrultusunda değiştirlebilir.Bu yüzden ben bilimsel bilgininde zamanla değişebileceğine inanıyıorum.
3)Katılmıyorum.Örneğin aynı labaratuarda 2 hoca bozuk aletden gözlemledikleri için aynı sonuca ulaşırken diğer labaratuardaki hoc asağlam aletden gözlemlediği için doğru başka bir sonuca ulaşabilir yada farklı ortamdan yada kişinin kendisinden kaynaklanan hatalar olabilir.Yani aynı yoldan başlasalarda çıkarımlar kişiye özgü oluğundan farkl olabilir.Bu yüzden katılmıyorum.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_bilgi
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_bilgi
www.turkcebilgi.com/bilimsel_bilgi
Aslıhan birinci önermende bilimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayanır demişsin. Sence tek bir bilimsel yöntem mi vardır? Eğer çoksa bunların hepsi deney, gözlem ve akla mı dayanır?
SilAyrıca eğer önerme "Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde sadece deney, objektif gözlemler ve AKIL kullanılır kullanılır" şeklinde olsaydı doğru mu kabul edecektin?
Hayır hocam birtek bilimsel yöntem yoktur . Problem ,hipotez ,gözlem ,deney ,teori ,bi sürü bilimsel yöntem vardır. Sadece akıl olmaz tamam akıl ve mantık yoluyla düşünürüz ama bunun yanında deneyler ,gözlemler vb ihtiyacımız vardır. Örneğin Türkçeden bir konu araştırırken bilimsel yöntem belirleme aşamasında deney yapamayacağız .
SilHayır eğer o konu yasalaşmış herkes tarafından onaylanmışsa akla ve mantıksız uygunda kabul ederdim .
1. Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde deneyler ve objektif gözlemler önemli bir yer tutmaktadır.Fakat sadece deney ve objektif gözlemler yeterli değildir.Deney ve gözlemler bilimsel bilgi oluşturma sürecinin bir parçasıdır.Bundan önce bir ihtiyaçtan,bir problemden dolayı bilimsel bilgi oluşturma gereği duyma aşaması vardır ki bu tamamen bilim adamının düşüncesi,kültürü gibi etmenlere bağlıdır. Öte yandan ulaşmak istediğimiz bir amaç yoksa,diğer bir deyişle, deney ve gözlemi ne için yaptığımız belli değilse yani direkt olarak sadece deney ve objektif gözlem yaptıysak,bir sonuç ortaya çıksa bile, kişisel düşünme ve fikir aşamalarını atladığımız için biz o sonucun farkına varamayız.
YanıtlaSil2. Öncelikle kesin bilgi yoktur.Otoriterler tarafından kesin kabul edilen bilgi vardır. Bilim insanları tekrar tekrar deney yaparak aslında o billginin doğruluğunu test etme,deneydeki hata payını en aza indirgeme ve hatta o bilgiyi çürütme,çürütüp çürütemediğini test etmeye çalışırlar.
3. Eğer iki bilim insanına aynı gözlemler yaptırılırsa her ikisinin de aynı çıkarımları yapması mümkündür,fakat kaçınılmaz değildir.Çünkü burada devreye bakış açısı,bilgi birikimi,ilgi alanı gibi faktörler giriyor ki bu her insanda aynı değildir.Eğer öyle olsaydı Newton'a varıncaya kadar her bilim insanı yer çekimini bulurdu örneğin.
1. Önermeye İlave:
SilAslında sadece deney ve gözlemlerle de bazı sonuçlar elde edilir.Fakat bunlar bilimsel degildir.Örnek olarak elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüşümü olayını ele alalım.Bir bilim insanı suların cok soguk oldugundan sikayetci olur ve bunun icin cözüm yolları aramaya baslar.Su nasıl ısınır,ne yapmalı diye sorar ve bilgi toplamaya baslar.Enerji,ısı,elektrik,su hakkında pek cok bilgiye ulasır ve bir deney düzenegi kurar.Sonucta elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüştüğünü görür.
Öte yandan herhangi bir meragı ve ihtiyacı olmayan birini bu deney düzeneginin başına getirdiğinizde çıkaracagı sonuç en fazla elektrik teli batırılmış suyun biraz bekleyince ısındıgıdır ki bunun bir bilimselligi yoktur.
İyi günler hocam..
YanıtlaSilfarklı bilimsel yöntemler olarak tümevarım ve tümdengelim yöntemlerini verebilirim. Bilimsel yöntem bilimsel bilgiye ulaşmak için kullandığımız yollardır. Bu yollar sırasıyla ilk önce problem belirlenir, veri toplanır, hipotez kurulur,kontrollü deneylerle hipotezler test edilir, gözlem sonucuyla uyumlu ise teoriler oluşur eğer uyumlu değilse tekrar hipotez aşamasına dönülür.
2. önermem de ise örneğin Batlamyus'un ortaya attığı evren dünya merkezlidir demiştir ama ondan sonra gelen Copernik ise güneş merkezli evren teorisini geliştirmişti. Yani bilgilerimiz zamanla değişir ve gelişir.